حیا...گوهر گران قدر 8

امام علی علیه السلام :

ایمان عیارت است  از  معرفت قلبی ، اقرار به لسان و عمل با اعضا و و جوارح 

نهج البلاغه حکمت 218

سه گام اصلی که برای تحصیل ایمان عملی ، بدان نیاز است را بیان کردیم.پس تا اکنون این نتیجه به دست آمد که :

اگر ما دغدغه داریم جامعه ای باحیا داشته باشیم و اطرافیان و دوستانمان را در این مسیر تهیج کرده و تقویت نماییم ، بایستی ابتدا در مسیر افزایش معرفت دینی آن ها گام برداریم ،به هر طریق صحیح و ممکن....

تکرارش بیهوده نیست که هر چه قدر همتمان در این جنبه بیشتر باشد ادامه ی راه آسانتر است...

وقتی جوان ما اعتقادات راسخی داشته باشد و در مسیر این اعتقادات و باور ها به سمت انجام فرامین الهی حرکت کند ،معروف و منکر ، حلال و حرام رابشناسد و عامل به اعمال صالحه باشد و با شناختی که از معصومین در این مسیر پیدا نموده از متضرعین و متوسلین این بزرگواران باشد ،آیا در مسیر بی عفتی و بی حیایی گام بر میدارد؟

حیا.....گوهر گرانقدر7

گفتیم برای تسریع در حرکت به سمت کمال هیچ گاه بی نیاز از تضرع و احساس نیاز نزد معصومین به عنوان بندگان خوب و مجرای افاضه ی فیوضات الهی  نبیستیم....از معصومین به عنوان صراط مستقم نام بردیم....شاید شایسته باشه که کمی بیشتر گفتارمون رو در این رابطه ادامه بدیم...برای گام اول بریم خدمت قرآن کریم..
در سوره ی حمد از خدای متعال میخواهیم مارا به راه راست راهنمایی کند..اهدنا الصراط المستقیم...
درسوره ی یس ایات 60و 61 میخوانیم:

الم عهد الیکم یا بنی آدم ان لاتعبدوالشیطان.انه لکم عدو مبین  وان اعبدونی هذا صراط المستقیم..

در این آیه ی شریفه از عبادت خداوند به عنوان صراط مستقیم یاد شده..عبادتی که به معنای عبودیت و بندگی است
در رابطه با عبادت حرفها و سخن های زیادی میتون گفت ..لکن به بیان راحت و روان عبادت یا همان بندگی و عبودیت  ، اجرا اوامر الهی و دوری گزیدن از نواهی الهی است (یعنی همان طاعت و ترک گناه...)

حیا.....گوهر گرانقدر6

شاید شما که این مطلب را میخوانید تعجب کنین که این تیتر چه تناسبی با این مطلب دارد....پس بهتراس که یک برگشتی به اصل بحث و اینکه چی شد ما به اینجا رسیدیم داشته باشیم..
قبلا گفتیم که حیا، ارتباط عمیق و پیوسته ای با میزان اعتقاد و نوع نگاه ما به نظام هستی دارد..لذا وقتی میشود جامعه را با حیا کرد که :

 عقاید و اعتقادات و باور های جامعه اصلاح شود...

لذا ما ابتدا لازم میدانستیم گذرا و کوتاه اشاره کنیم به انچه که میتوند کمک کار ما باشد در راه اصلاح عقایدمان...
خب برگردیم به ادامه ی بحث...

حیا....گوهر گرانقدر5

بهتر است در ادامه ی بحث ابتدا کمی راجع به  بندگی صحبت کنیم که در گفتار قبل گذرا از آن عبور کردیم...
عبودیت و بندگی مراتبی دارد...هر چه انسان بیشتر نسبت به خدا تواضع نشان دهد و به حق او را مولای خود و مالک خود بداند رشدش فزونی می یابد.. شاید در ابتدای امر خواندن این روایت کمک زیادی به ما بکند ؛

قال رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ : اُعبُد اللهَ کَانّکَ تَراهُ فانْ کُنتَ لاتَراهُ فانّهُ یَراکَ.

رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمودند: خدا را به گونه ای عبادت کن، مثل اینکه او را می بینی و اگر تو او را نمی بینی، همانا خداوند تو را می بیند.
«بحار الانوار، ج ۷۷، ص ۷۴

 

یعنی تا معرفتمان کم باشد راهمان به سمت عبودیت هموار نیست...دقیقا همانی که در گذشته اشاره کردیم..اول باید برویم سراغ  افزایش فهم دینی و در واقع همان ایمان نظری..این خیلی به ما کمک میکند...یعنی ما به میزانی که باور و اعتقاد مان رو زیاد کنیم در بندگی سرعتمون بیشتر میشود و زودتر به کمال میرسیم

قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : لا عبادَةَ الاّ بیقینٍ.
رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمودند: عبادت کامل نیست مگر اینکه از روی یقین (به پروردگار) باشد.
«بحار الانوار، ج ۷۷، ص ۱۶۹»

حیا....گوهر گرانقدر4

و اما جنبه ی دیگر ایمان ، ایمان عملی است..ایمان نظری را که شناختیم در گام بعد باید برویم سراغ عمل....اینجا کار کمی دشوارتر است..و نتایج ایمان نظری در اینجا خودش را نشان میدهد..هر چه قدر که در جنبه ی نظری ایمان خودمان رو قوی کنیم و معرفتمان رو افزایش بدیم در جنبه ی عملی کارمان آسانتر میشود

نکته ی مهم این است که ..اگر اکتفا شود به جنبه ی نظری و در واقع ایمان ما با عمل صالح پیوند نخورد هیچ فایده ای ندارد و اگر با عمل صالح یعنی عملی که در کمال اعتدال و انصاف انجام شود همراه گردد تمام کمال را نصیب بنده مینماید

وَالَّذینَ آمَنوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ لَنُبَوِّئَنَّهُم مِنَ الجَنَّةِ غُرَفًا تَجری مِن تَحتِهَا الأَنهارُ خالِدینَ فیها ۚ نِعمَ أَجرُ العامِلینَ
و کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادند، آنان را در غرفه‌هایی از بهشت جای می‌دهیم که نهرها در زیر آن جاری است؛ جاودانه در آن خواهند ماند؛ چه خوب است پاداش عمل‌کنندگان!
وره مبارکه العنکبوت

این اعمال عادی و اختیاری که انجام میدهیم و  کمتر به کیفیت انجامشان دقت میکنیم  واقعیتی جز این ندارد که  عاقبت ما که گره خورده به میزان ایمان ما ،با همین اعمال به ظاهر عادی رقم میخورد..

حیا...گوهر گران قدر 3

همانطور که قول داده بودیم بحثمون رو ادامه بدیم با این نتیجه که عرض شد ؛

 اگر بخواهیم بی حیایی در جامعه درمان بشود قطعا بایستی اعتقادات غلط  ما اصلاح بشود

.

ریشه ی عمده ی مشکلات ما در بی ایمانی است..پس باید برای درمان درد،  برویم سراغ دارو.....خب باید بدانیم که این درمان که گفتیم چی هست و کیفیت تحصیلش چطور است تا بشود از آن استفاده ی مطلوب راکرد.بذارید بحث رو با دو روایت زیبا که همه ی حرف ها را در دل خود دارد و بعدا برمیگردیم و بهش دوباره اشاره میکنیم ، شروع  کنیم که:

 علی (علیه السلام) به زیبایی می فرماید: «اَحسَنُ مَلابِس الدِّینِ اَلحَیاءُ ؛ نیکوترین لباس دین حیا است.»

محمدی ری شهری، میزان الحکمه (بیروت دارالحدیث)، چاپ دوم، 1419، ج 2، ص 716 ، روایت 4544.

امام صادق (علیه السلام) فرمود: «لاایمانَ لِمَن لاحَیاءَ لَهُ ؛ایمانی نیست برای آن کسی که حیا ندارد.».

 همان، ص 717، روایت 4570.

حیا...گوهر گران قدر 2

پیامبر اعظم صلوات الله علیه فرمودن:

الحَیاءُ زینَةُ الاسلامِ؛

حیا زینت اسلام است.

        مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج1، ص488، ح1244

حیا 3 رکن اساسی داره ؛

^{اولین رکنش، فاعل حیا است که همان  شخصی است که بخاطر شرم و آزرم سراغ فعل  زشت یا ناپسند شرعی و عرفی نمیرود،}

^{دوم ناظر حیا که همان وجودی هست که بخاطر وجود اوست که فاعل حیا ،شرم داره که چون در دیدگان او خود را میبینهد و او را ناظر بر اعمال خود ، لذا سراغ فعل ناپسند نمیرود}

 ^{سومین رکن حیا ، فعل است، همانی که شخص برحذر میکند آن را بخاطر ناپسند بودنش انجام دهد..}

^{لذا همان طور که در گفتار پیش عرض شد ، شخص بی حیا چون مبانی اعتقادی اش ضعیف است و باور ندارد که خداوندی ناظر بر اوست و خدای متعال میبینید آنی را که شخص میکند،  لذا شرم میکند که سراغ فعل ناپسند برود ..}

^{پس در اولین گام بایستی یرویم سراغ جستجو و فحص برای پیدا کردن راه های فزونی ایمانمان.....اینکه چه کنیم ایمانمان افزایش یابد در گام بعدی به شرط حیات بدان میپردازیم..}

^{.با ما همراه باشین}

حیا.....گوهر گران قدر

حیا  گوهر گرانقدری است که امام جعفر صادق علیه السلام از آن به عنوان نوری یاد کرده است که جوهر ایمان است..

هر چه آدمی با حیا تر گردد  از آنجا که شناختش نسبت به گناه و آثار آن بیشتر میشود خود را برحذر میدارد که رفتاری دون شان یک انسان مومن انجام دهد..در واقع با داشتن حیا یک حس شرمندگی نسبت به انجام معاصی در او ایجاد میشود..

رسول خدا حیا را زینت آدمی معرفی نموده است.

این گوهر انقدر حیاتی و مهم است که از دید حضرت امیر  علیه السلام مخفی نمانده و در نامه اش به مالک اشتر به او یاد آور میشود: افرادت از انسان های با حیا باشد

امام جعفر صادق(ع) مى‌فرمایند:

«اَلْحَیاءُ وَالْعِفافُ وَالْعَی أَعْنِی عَىَّ اللِّسانِ لا عَىَّ الْقَلْبِ مِنَ الاْیمانِ؛

حیا، عفت پیشگى و کوتاهى و ثقل زبان از نشانه‌هاى ایمان است

از این کلام روشن میشود که قطعا ریشه ی بی حیایی مشکلات عمیق اعتقادی است..انسان با حیا چون خداوند را ناظر بر خویش میبیند لذا شرم میکند که نزد او آنی را انجام دهد که او نمیپسندد....

نقش محبت در تربیت خانواده

^{بنا بر تصریح قرآن کریم، مهر و محبت و به تعبیری، مودت و رحمت، لازمه زندگی است:}

^{(و من آیاته أن خلق لکم من أنفسکم أزواجاً لتسکنوا إلیها و جعل بینکم مودةً و رحمةً)}

^{بر این اساس، زندگی با نشاط و توأم با آرامش و آسایش، در پرتو محبت، رأفت و مهربانی اعضای خانواده و به خصوص زن و شوهر نسبت به همدیگر پدید می‌آید}

         

 _{خانواده اولین و اصلی ترین و در عین حال کوچکترین اجتماع پیرامون یک فرد میباشد..چرا میگوییم اصلی ترین ؟}                                                                                  

^{چون اولین علقه ها در کانون خانواده شکل میگیرد..علاقه محرک است ..محرک و تهییج  کننده برای انتقال خیلی از اخلاقیات و آداب و رسوم وفرهنگ ها...یعنی تا زمانیکه این علاقه بین اعضای خانواده، به عنوان مثال  بین پدر و فرزند  وجود دارد، پدر راحت­تر می­تواند آن آداب و رسومی را که مدنظرش است ، به فرزندش منتقل کند..البته فقط علاقه به تنهایی برای این انتقال کارایی ندارد، طبیعتا شیوه  و روش انتقال هم مهم است..گاهی علاقه هست اما شیوه صحیح نیست مثلا وقتی بخواهیم با زور چیزی را به فرزند آموزش دهیم یا فرا نمیگیرد یا اگر هم فرا بگیرد دو  حالت دارد یا زدگی برایش دارد لذا پایدار نیست و یا چنانچه بعدا علاقه به ادامه  و پیگیری آن داشته باشد} _{خاطره ی خوبی  از فراگیری آن موضوع برایش بجا نمانده است.پس روش آموزش و انتقال بسیار مهم است..}

قربون خدا.....

روزی امیر المومنین علیه السلام در مسجد کوفه جوانی را مشغول نماز خواندن دیدند..جوان با حضور قلب و توجه تام به آداب نماز ، نماز میگزارد.حضرت به او فرمود:«ای جوان ،تأویل نماز چیست؟»

جوان عرض کرد: «آیا نماز جز عبودیت ، تأویلی دارد؟که بدون آن ناقص است و ناپسند.تأویل نماز عبارت است از قربت ،خلوص ، حضور قلب و توجه ، معرفت خداو محبت اهل بیت علیهم السلام که بدون آن هیچ عملی صحیح نخواهد بود ، اگر چه شخص در همه عمر و دهر روزه دار باشد و در بین صفا و مروه به عبادت قیام کند» 1

خودمونیما.....چه معرفتی داشت این جوان..

.اگر همه ی ما ،مخصوصا ما جوان ها ،تا این اندازه متوجه ماهیت و حقیت نماز بودیم و باشیم شاید خیلی از گرفتاری ها یا به وجود نمی آمد و یا هم انقدر معرفت می یافتیم که میگفتیم : هر چه از دوست رسد نیکوست...

رشته ای بر گردنم افکنده دوست...میکشد هر جا که خاطر خواه اوست

قربونت خدا......

 پی نوشت:

1- نماز از دیدگاه قرآن و حدیث، ص 138