حیات

بر اساس برخی روایات دینی، محل شهادت امام حسین(ع) از دوره‌های پیش از اسلام مورد احترام بوده است.(1) 

بنابر روایتی، علی علیه‌السلام نیز به هنگام بازگشت از جنگ صفین در کربلا حادثه عاشورا را یاد کرد و گریست(2)

گفته‌اند اولین زائر قبر امام حسین(ع) جابر بن عبدالله انصاری بود که با عطیه عوفی خود را در اربعین شهادت امام از مدینه به کربلا رساند.(3) سید بن طاووس در لهوف معتقد است حضرت زینب(س) و سایر اسرای کربلا نیز در این روز خود را به کربلا رسانده بودند.(4) برخی نیز نخستین زائر را عبیدالله بن حر جعفی می‌دانند(5)

در عصر امویان، به رغم سخت‌گیری‌های آنان(6) افرادی به زیارت امام می رفتند عقبه بن عمرو سهمی شاعر عرب زبان در اواخر قرن اول هجری برای زیارت وارد کربلا می‌شود، وی مرثیه‌ای در این هنگام می‌سراید(7)

 با وجود سختیگری های بنی امیه حائر حسینی تخریب نشد، اما برخی خلفای عباسی، از جمله هارون الرشید و متوکل، بارها اقدام به تخریب حرم امام حسین(ع) اقدام کردند. 

متوکل برای محو اثر قبر و بازداشتن مردم از زیارت، دستور داد زمین حائر را شخم بزنند و بر مقبره آب ببندند.(8) در در زمان حکومت‌های آل بویه، جلایریان، صفویه و قاجاریه، برای توسعه و بازسازی و تزیین حرم حسینی، اقدامات اساسی و گسترده‌ای صورت گرفت(9)

ابن بطوطه (م۷۰۳ق) به زیارت مشهد امام حسین(ع) و غذا دادن به زوار در گوشه ای از حرم اشاره کرده‌است.

(10)ابن صباغ(متوفای ۸۵۵ق) نیز از زیارت گسترده مردم در قرن نهم خبر می دهد.(11)

امام باقر علیه السلام:

اِنّ الحُسَینَ صاحِبَ کَربَلا قُتِلَ مَظلوما، مَکروبا عَطشانا، لَهفانا فآلَى اللّه‏ُ عَزَّوَجلّ عَلى نَفسِهِ اَن لا یاتیَهُ لَهفانٌ و لا مَکروبٌ و لا مُذنِبٌ و لا مَغمومٌ و لا عَطشانٌ و لا مَن بِهِ عاهَةٌ ثُمَّ دَعا عِندَهُ و تَقَرَّبَ بِالحُسَینِ بنِ عَلىٍّ علیه السلام اِلَى اللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ إلاّ نَفَّسَ اللّه‏ُ کُربَتَهُ وَ اَعطاهُ مَسأَلَتَهُ و غَفَرَ ذَنبَهُ وَ مَدَّ فى عُمُرِهِ وَ بَسَطَ فى رِزقِهِ فَاعتَبِروا یا اُولـِى الاَبصار؛

حسین، بزرگ مرد کربلا، مظلوم و رنجیده خاطر و لب تشنه و مصیب ‏زده به شهادت رسید. پس خداوند، به ذات خود، قسم یاد کرد که هیچ مصیبت‏ زده و رنجیده خاطر و گنهکار و اندوهناک و تشنه ‏اى و هیچ بَلا دیده ‏اى به خدا روى نمى‏ آورد و نزد قبر حسین علیه السلام دعا نمى ‏کند و آن حضرت را به درگاه خدا شفیع نمى ‏سازد، مگر این‏که خداوند، اندوهش را برطرف و حاجاتش را برآورده مى‏ کند و گناهش را مى‏ بخشد و عمرش را طولانى و روزى ‏اش را گسترده مى ‏سازد. پس اى اهل بینش، درس بگیرید!

مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج10 ، ص239 - بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 98، ص 46، ح 5

.......................................................................................................................................

1بحار الانوار چاپ بیروت، ج۴ ص۲۴۳و ص۲۴۴

2 بحار الانوار، ج۴۴، ص۲۵۵، ح ۴

3بحارالانوار، ج۶۸، ص۱۳۰،‌ح ۶۲

4 اللهوف فی قتلی الطفوف، ص۱۱۴

5 تاریخ طبری، ج۴، ص۴۷۰

6 ابن قولویه، کامل الزیارات، ص۲۰۳ـ۲۰۶، ۲۴۲ـ۲۴۵

7 فرهنگ زیارت، ص۲۹

8 ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۳۹۵ـ۳۹۶؛ طوسی، الامالی، ص۳۲۵ـ۳۲۹

9 کلیدار، تاریخ کربلاء و حائرالحسین(ع)، ص۱۷۱ـ۱۷۳

10 فرهنگ زیارت، ص۲۹

11 فرهنگ زیارت، ص۲۹